بررسی تأثیر برنامه آموزشی مبتنی بر الگوی خودمدیریتی بر افسردگی، اضطراب و استرس بیماران سلول داسی شکل (24 هفته پیگیری)

تاریخ دریافت 28/09/1394 تاریخ پذیرش 20/11/1394 پیش‌زمینه و هدف: بیماران سلول داسی شکل در برخورد با عوارض جدی و غیرقابل‌پیش‌بینی بیماری دچار مشکلات روانی عدیده­ای می­گردند که در سازگاری با بیماری آن‌ها را دچار مشکل می­سازد و منجر به کاهش سطح کیفیت زندگی این بیماران می­گردد. هدف این مطالعه تعیین تأثیر برنامه خودمدیریتی بر افسردگی، اضطراب و استرس در بیماران مبتلا به بیماری­ سلول داسی شکل است. مواد و روش‌ها:  نمونه­های این پژوهش نیمه تجربی را 69 بیمار سلول داسی شکل مراجعه­کننده به درمانگاه تالاسمی بیمارستان شفا اهواز تشکیل می­دادند که به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. بیماران برنامه خودمدیریتی را با استفاده از الگوی خودمدیریتی 5A (بررسی، راهنمایی، توافق، کمک، پیگیری) به مدت 12 هفته دریافت نمودند. میزان افسردگی، اضطراب و استرس بیماران قبل از مداخله، هفته دوازدهم و هفته سی­و­ششم با استفاده از پرسشنامه 21-DASS ارزیابی گردید. تجزیه‌وتحلیل داده­ها به‌وسیله نرم‌افزار آماری SPSS ویرایش 19 و با استفاده از آمار توصیفی، آزمون­های تی­زوجی،  ویل­کاکسون و آزمون اندازه­های مکرر صورت گرفت. یافته‌ها: بین میانگین امتیازات افسردگی، اضطراب و استرس قبل و بعد از مداخله تفاوت معنی­داری مشاهده شد (0/001>p). آزمون تحلیل واریانس با اندازه­گیری­های مکرر اختلاف معنی­داری بین میانگین نمرات افسردگی، اضطراب و استرس در هفته دوازدهم و هفته سی و ششم بعد از مداخله در مقایسه با قبل از مداخله نشان داد (0/001>p). بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این پژوهش برنامه خودمدیریتی در کاهش سطح افسردگی، اضطراب و استرس بیماران مبتلا به بیماری سلول داسی شکل مؤثر بوده است. بنابراین اجرای برنامه­های خودمدیریتی به‌عنوان یک روش مؤثر در کاهش سطح مشکلات روانی بیماران سلول داسی شکل قابل توصیه است.